уақытша жұмыс

Құрылыс жабдығы мен механизмдер тапсырыс беруші еліне уақытша жеткізілім шартымен әкелінеді.

Мердігер жергілікті қосалқы мердігерлік фирмаларды таңдауға құқылы.

Жұмыстардың орындалу кезектілігі, олардың көлемі мен орындалу тәсілдері көрсетілген жұмыстардың кестелері мен бағдарламаларын мердігер дайындап, инженермен келіседі.

Кемелердің жүктерін түсіруді кешеуілдетуге және сіздердің басқа да толып жатқан міндеттемелерді орындамауларыңызға байланысты... қайта қаралуға тиіс.

- материалдарды жеткізу кестесі

- жабдықты жеткізу кестесі

- құрылыс жұмыстарының кестесі

Мердігер өзінің барлық ісқимылдарында елдің жергілікті заңдарын басшылыққа алады.

Менеджердің (инженердің) міндеттері қандай?

Менеджер (инженер) тапсырыскердің құрылыс алаңындағы өкілі болып табылады, оның міндетіне жұмыстардың орындалуын бақылау кіреді.

Ол өзіне тапсырыскер берген құқықтар мен өкілеттіктер шегінде әрекет етеді.

Барлық жұмыс менеджердің (инженердің) талаптарына сай келуге және мерзімінде орындалуға тиіс.

Жұмыстардың орындалу барысы туралы барлық есепке менеджер (инженер) қол қоюға тиіс.

Менеджер (инженер)... жарамсыз деп табуға құқылы.

- материалдарды

- жабдықты

- жұмыстарды

- құрылысты

Алаңдағы менеджердің (инженердің) өкілеттігі қандай?

Оған туындаған барлық мәселелерді шешу құқығы берілген.

Жұмыстардың сапасына қалай кепілдік беріледі?

Менеджерге (инженерге) жұмыстарды қарау, инспекциялау мүмкіндігі берілген.

Менеджердің (инженердің) мақұлдауынсыз ешқандай іс жабылмайды.

Жұмыстардың жүргізілуі барысында инженер мердігерден инженердің талаптарына сай келмейтін кез келген жұмыстың қайта істелуін талап етуге құқылы.

Мердігер пайдалану жөніндегі барлық қажетті нұсқаулықтарды әзірлеп, тапсырыскерге табыстайды.

Сіз бізге сынақтардың бағдарламасын қашан бере аласыз?

Нысан сынақ жүргізуге дайын болған сәттен бастап үш айдан кешіктірмей береміз.

Сіздер жабдықты нысанға жөнелтпестен бұрын сынақтан өткізесіздер ме?

Иә, біз зауытта сынақ жүргіземіз.

Зауытта... менеджердің (инженердің) немесе оның өкілінің қатысуымен жүргізілуге тиіс.

- беріктікті сынау

- жұмыс істеп тұрған кезде сынау

- түпкілікті сынақ

- қабылдау сынағы

- іске қосу сынағы

- пайдалануға беру сынағы

Құрылыс жұмыстарының, материалдар мен жабдықтың сапасы қолданыстағы стандарттарға, нормалар мен техникалық жағдайларға қатаң түрде сай келеді.

Іске қосу-баптау жұмыстары мен сынақтар кезеңінде нысанды пайдалану материалдарымен және энергиямен қамтамасыз ету жағдайы қалай?

Пайдалану материалдарының жекелеген түрлерінің жетіспеуіне байланысты сіздерден сынақтар жүргізуге қажетті ең аз мөлшерді көрсетулеріңізді сұраймыз.

Құрылыс аяқталғаннан кейін құрылыс жабдығы мен механизмдерді не істемексіздер?

Жабдықтың бір бөлігі қайтарылады, ал басқа бөлігін біз жергілікті нарықта өткізгіміз келеді.

Құрылыс аяқталғаннан кейін барлық уақытша құрылыстар, құрылыс жабдығы мен пайдаланылмаған материалдар алаңнан әкетіледі.

Мердігер жабдықты және әсіресе материалдарды сатып алу кезінде жергілікті нарықтың мүмкіндіктерін барынша пайдалануға тырысуы тиіс.

Сіздерден бізге құрылыс жабдығының кейбір түрлері мен механизмдерді жалға алуға болатын жергілікті құрылыс фирмаларын ұсынуларыңызды сұраймыз.

Объектіні түпкілікті қабылдау жобалық көрсеткіштерге қол жеткізілгеннен кейін жүзеге асырылмақ.

Мердігердің міндетіне, әдетте,... кіреді.

- жұмыстарды орындау

- жұмыс күшін жалдау

- құрылыс материалдарымен қамтамасыз ету

- құрылыс жабдығымен қамтамасыз ету

- сынақтар жүргізу

- іске қосу-баптау жұмыстарын жүргізу

- жұмыстарды басқару

- жабдықты тасымалдау

Бағдарламада жұмыстардың өзгертілуін инженермен келіседі.

Мердігер инженерге жұмыстардың сапасын тексеру және орындалған жұмыстардың көлемін өлшеу мүмкіндігін береді.

Мердігер жұмыстардың сақталуын қамтамасыз ету шараларын қолданады.

Жұмыстар аяқталған соң мердігер құрылыс жабдығы мен пайдаланылмаған материалдар құрылыс алаңынан әкетілгеннен кейін оларды меншіктену құқығын қалпына келтіреді.

Жұмыстардың аяқталуы сертификатпен куәландырылады.

Алдын ала қабылдау туралы сертификатты беру ақауларды түзетіп, қайталама сынақтар ойдағыдай аяқталғанға дейін кейінге қалдырылады.

Тапсырыскер келісімшарттық міндеттемелерді орындамаған жағдайда мердігер жұмыстарды аяқтау үшін мерзімді ұзартуға құқылы.

Жұмыстардың аяқталуына қарай мердігер оларды толық құнына сақтандырады.

Сіздер жұмыстың келісімшартта көрсетілген мерзімде орындалуы үшін құрылыстың қарқынын жеделдету жөнінде шаралар қолдануға тиіссіздер.

Құрылысқа басшылық қалай жүзеге асырылады?

Мердігер құрылыс басқармасын құрады, ол...

- жұмыстардың орындалуына байланысты барлық мәселелерді шешеді

- құрастыру жұмыстарын басқарады

- құрылыс жұмыстарын басқарады.

Мұндай нысанды салу мерзімі қандай?

Әдетте 2 жылға жуық.

Біз сіздерден құрылыс мерзімін қысқартуды сұраймыз.

Құрылысты аяқтау мерзімі... жылға жоспарланған.

Барлық жұмыстар қауіпсіздік техникасының талаптарына сай орындалады.

Барлық жұмыс сызбаларын пайдаланылмастан бұрын менеджер (инженер) мақұлдауға тиіс.

Строительное оборудование и механизмы ввозятся в страну заказчика на условиях временного ввоза.

Подрядчик будет иметь право выбора местных субподрядных фирм.

Графики и программа работ с указанием очередности работ, их объемов и способов выполнения готовятся подрядчиком и согласовываются с инженером.

В связи с задержкой в разгрузке судов и невыполнением вами целого ряда других обязательств... должен быть пересмотрен.

- график поставки материалов

- график поставки оборудования

- график строительных работ

Подрядчик во всех своих действиях руководствуется местными законами страны.

Каковы обязанности менеджера (инженера)?

Менеджер (инженер) является представителем заказчика на строительной площадке. В его функции входит наблюдение за выполнением работ.

Он действует в пределах прав и полномочий, предоставленных ему заказчиком.

Все работы должны отвечать требованиям менеджера (инженера) и выполняться в срок.

Все отчеты о ходе выполнения работ должны быть подписаны менеджером (инженером).

Менеджер (инженер) имеет право браковать...

- материалы

- оборудование

- работы

- сооружения

Каковы полномочия менеджера (инженера) на площадке?

Ему дано право решать все возникающие вопросы.

Каким образом гарантируется качество работ?

Менеджеру (инженеру) предоставлена возможность осмотра и инспектирования работ.

Никакие работы не будут закрыты без одобрения менеджера (инженера).

В процессе производства работ инженер имеет право потребовать от подрядчика переделать любые работы, не отвечающие требованиям инженера.

Подрядчиком будут разработаны и переданы заказчику все необходимые инструкции по эксплуатации.

Когда вы сможете передать нам программу испытаний?

Не позже, чем за три месяца до момента готовности объекта к проведению таких испытаний.

Проводятся ли вами испытания оборудования до его отправления на объект?

Да, мы проводим заводские испытания.

На заводе... должны проводиться в присутствии менеджера (инженера) или его представителя.

- испытания на надежность

- испытания под нагрузкой

- окончательные испытания

- приемочные испытания

- пусковые испытания

- эксплуатационные испытания

Качество строительных работ, материалов и оборудования будет находиться в строгом соответствии с существующими стандартами, нормами и техническими условиями.

Как насчет обеспечения объекта эксплуатационными материалами и энергией на период пусконаладочных работ и испытаний?

В связи с нехваткой отдельных видов эксплуатационных материалов просим вас указать минимальное количество, необходимое для проведения испытаний.

Что вы намерены сделать со строительным оборудованием и механизмами после завершения строительства?

Часть оборудования будет возвращена, а другую часть мы хотели бы реализовать на местном рынке.

По завершению строительства все временные сооружения, строительное оборудование и неиспользованные материалы должны быть удалены с площадки.

Подрядчик должен стараться максимально использовать возможности местного рынка при закупке оборудования и особенно материалов.

Просим вас рекомендовать нам местные строительные фирмы, у которых мы могли бы арендовать некоторые виды строительного оборудования и механизмы.

Окончательная приемка объекта будет осуществляться после достижения проектных показателей.

В обязанности подрядчика, как правило, входит...

- выполнение работ

- наем рабочей силы

- обеспечение строительными материалами

- обеспечение строительным оборудованием

- проведение испытаний

- проведение пусконаладочных работ

- руководство работами

- транспортировка оборудования.

Изменения в программе работ согласовываются с инженером.

Подрядчик предоставит инженеру возможность проверять качество работ и замерять объем выполненных работ.

Подрядчик принимает меры, обеспечивающие сохранность работ.

По завершении работ подрядчик восстанавливает право собственности на строительное оборудование и неиспользованные материалы после вывоза их со строительной площадки.

Завершение работ будет удостоверяться сертификатом.

Выдача сертификата о предварительной приемке откладывается до исправления дефектов и успешного окончания повторных испытаний.

При невыполнении заказчиком контрактных обязательств подрядчик имеет право на продление срока для завершения работ.

По мере завершения работ подрядчик будет страховать их полную стоимость.

Вы должны принять меры к увеличению темпов строительства с тем, чтобы выполнить работы в контрактные сроки.

Как будет осуществляться руководство строительством?

Подрядчик создаст управление строительством, которое будет...

- решать все вопросы, связанные с выполнением работ

- руководить монтажными работами

- руководить строительными работами.

Каковы сроки строительства такого объекта?

Обычно около 2-х лет.

Мы просим вас сократить сроки строительства.

Завершение строительства запланировано на...

Все работы будут выполняться в соответствии с требованиями техники безопасности.

Все рабочие чертежи до их использования должны быть одобрены менеджером (инженером).

Актив операциялардың мақсаты неде?

Актив операциялар – банкінің меншікті және тартылынды қаражатын пайда алу үшін орналастыру жөніндегі операциялар. Банкінің жалпы өтемпаздығы, табыстылығы, демек, қаржылық сенімділігі мен тұрақтылығы актив операциялардың сапалы жүзеге асырылуына байланысты.

Актив операциялардың қандай түрлері бар?

Банкінің актив операциялары экономикалық мазмұнына қарай мына түрлерге бөлінеді:

- кредиттік (несиелік) операциялар;

- инвестициялық операциялар;

- кепілдікті операциялар;

- комиссиялық операциялар;

- бағалы қағаздармен жасалатын операциялар.

Банк беретін несие қандай белгілер бойынша жіктеледі?

Несие түрлі белгілеріне қарай мыналарға жіктелуі мүмкін:

- қарызгерлердің тұрпаттары бойынша – кәсіпорындарға, билік органдарына, халыққа, банкілерге берілетін несие;

- пайдалану мерзіміне қарай – қысқа мерзімді, орта мерзімді, ұзақ мерзімді несие;

- қарызгердің жұмыс істеу аясына қарай – өндіріс аясының кәсіпорындарына берілетін несие және айналыс аясының кәсіпорындарына берілетін несие;

- қарызгердің тиесілі салаларына қарай – өнеркәсіпке, көлікке, құрылысқа, ауыл шаруашылығына, саудаға берілетін несие;

- қамтамасыз етілу сипатына қарай – кепілді, кепілдікті, сақтандырылған, қамтамасыз етілмеген (бланкілік) несие;

- өтелу әдістеріне қарай – бір мезгілде және бөліктеп өтелетін несие.

Несие беру кезінде қандай құжаттар талап етіледі?

Несие беру кезінде банк әлуетті қарызгерден несиенің материалдық тұрғыдан қамтамасыз етілуін және қарызгердің заңи құқықтылығын сипаттайтын құжаттар пакетін талап етеді.

Осы құжаттарды егжей-тегжейлі атап бере алмас па екенсіз?

Егер несие беру кезінде талап етілетін құжаттар пакетін егжей-тегжейлі атап көрсетер болсақ, онда олар:

- құрылтай құжаттары;

- несиенің қайтарылу мүмкіндігі мен шығындардың өтелу мерзімі айқындалатын бизнес-жоспар (техникалық-экономикалық негіздеме);

- несиені алу мақсаты тиянақталған келісімшарт немесе оның көшірмесі;

- бухгалтерлік теңгерім және оның кейбір қосымшалары;

- басқа банкілермен жасасылған несие шарттары;

- кепіл немесе кепілгерлік шарты;

- несие шартында белгіленген мерзімге сәйкес несиені қайтару жөніндегі мерзімді міндеттеме-тапсырма;

- несиені алу жөніндегі шарт, онда несиенің сомасы, мерзімі мен мақсаты көрсетіледі.

Банк инвестициялық операцияларды қандай мақсатқа пайдаланады?

Инвестициялық операциялар — банкінің бірлескен шаруашылық-қаржылық және коммерциялық қызметі, сондай-ақ басқа несие ұйымдарына мерзімді салымдар түрінде орналастыру мақсатында өз қаражатын бағалы қағаздарға және үлеспұлдарға ивестициялау жөніндегі операциялары.

Қандай операциялар кепілдікті операциялар деп аталады?

Бұл белгіленген шарттар басталған кезде банкінің өз клиентінің борышын үшінші тұлғаға төлеуі кепілдігін (кепілгерлігін) беруі жөніндегі операциялар.

Банкінің комиссиялық операцияларның мәні неде?

Бұл банк өз клиенттерінің тапсырмасы бойынша орындайтын және олардан комиссиялық алым түрінде ақы алатын операциялар. Негізгі комиссиялық операциялардың қатарына:

- теңгемен және шетел валютасымен есептелетін шоттарды жүргізумен;

клиенттің есеп айырысуымен және төлемдер төлеуімен;

клиентке аударылған қаражатты алумен және оны қолма-қол ақшасыз нысанда шотқа есептеумен;

қолма-қол ақшаны шоттан алып берумен, оны шотқа салумен, сақтаумен және тасымалдаумен байланысты жасалатын есеп айырысу-кассалық операциялар жатады.

Банкілер бағалы қағаздармен операция жасау кезінде қандай атқарымдарды орындайды?

Банк комиссия шарты немесе тапсырма негізінде клиенттің есебінен және тапсыруымен бағалы қағаздарды сатып алу-сату кезінде делдалдық міндеттерді орындайды.

Бағалы қағаздармен операцияларды жүзеге асыру кезінде банкіге қандай құқықтар берілген?

Банкілер:

- бағалы қағаздар нарығында делдал қызметін жүзеге асыра алатын инвестициялық институттар;

- инвестициялық кеңесші;

- инвестициялық компания;

- инвестициялық қор ретінде әрекет етуге құқылы.

Бағалы қағаздармен жасалатын операцияларға қандай операциялар жатады?

Бағалы қағаздармен жасалатын операцияларға мыналар жатады:

- қор биржаларында құнды саналатын бағалы қағаздармен жасалатын операциялар;

- векселдермен жасалатын операциялар;

- есептеу және қайта есептеу операциялары;

вексельдерге наразылық білдіру операциялары;

- вексельдерді инкассолау, домицильдеу, акцептеу, индоссолау жөніндегі операциялар;

- вексельдік тапсырмалар беру жөніндегі операциялар;

- вексельдерді сақтау жөніндегі операциялар;

- вексельдерді аукционда сату жөніндегі операциялар.

Трастылық (сенімгерлік) операцияларға қызмет көрсетудің қандай түрлері кіреді?

Трастылық операцияларға қызмет көрсетудің мынадай түрлері кіреді:

- белгілі бір ақы үшін фирмалар мен жеке тұлғалардың қаржы істері мен меншігін басқару;

- трастылық бөлімдер арқылы өз клиенттерінің бағалы қағаздар қоржынын басқару;

- акциялар мен облигациялар шығарушы корпорацияларға агент қызметтерін көрсету;

- өсиет бойынша қамқоршылар болу;

- жекелеген бағалы қағаздарды және олардың қоржындарын сенімгерлікпен басқаруға беру;

- бағалы қағаздарға қызмет көрсетумен байланысты төлемдік атқарымдар;

- зейнетақылық және инвестициялық қорлардың активтерін басқару, т.б.

Шетел валютасымен жасалатын операцияларда қандай операциялар қамтылады?

Шетел валютасымен жасалатын операциялар:

- шетел валютасын сатып алу-сату операцияларын;

- ақша аккредитивтерін төлеуді және ұсынуды;

- шетел банкілерінің жол чектерін сатып алуды және төлеуді;

- пластикалық карталар шығаруды және оларға қызмет көрсетуді;

- халықаралық есеп айырысуды қамтиды.

Банкілер қаржы кеңесшісі ретінде әрекет еткенде қандай рөл атқарады?

Тәжірибелі мамандар жұмыс істейтін банкілер, әсіресе несиені, жинақ ақшаны оңтайлы пайдалану, қаражатты инвестициялау туралы мәселе туындаған кезде білікті кеңес бере алады.

Банкінің ақпараттық қызме-тіне қандай қызмет көрсетулер кіреді?

Банк клиенттерге белгілі бір ақы үшін коммерциялық сипатта да, бейкоммерциялық сипатта да ақпарат беретін қызметтер көрсетеді.

Банк аралық несиенің мәні неде?

Банк аралық несие – бір коммерциялық банк екінші банкіге беретін несие түрі.

Мұндай несие банк аралық нарықта сатып алынады және сатылады.

Банк аралық нарық қызметінің аясы қандай?

Банк аралық нарық – несие капиталдары нарығының бір бөлігі, мұнда банкілер несие мекемелерінің уақытша бос ақшалай ресурстарын тартып, негізінен банк аралық депозиттер нысанында белгілі бір уақытқа орналастырады.

Банк аралық нарықтың қаражаты қандай мақсат үшін пайдаланылады?

Банк аралық нарықтың қаражатын қарызгер-банкілер өзінің активтік операцияларын жабу үшін, сондай-ақ банкілердің теңгерімдерінің өтімділігін жабу үшін пайдаланады.

Банк аралық несие қандай нысанда сатып алынады және сатылады?

Банк аралық несиені сатып алу-сату еркін нарықтағы мәмілелер нысанында, сондай-ақ тығыз ынтымақтастықтағы банкілер бір-біріне өзара мүдделерден туындайтын шарттар негізінде несие беретін “жабық” нарықтағы мәмілелер нысанында берілуі мүмкін.

В чем заключается цель активных операций банка?

Активные операции – операции по размещению собственных и привлеченных средств банка для получения прибыли. От качественного осуществления активных операций зависят ликвидность, доходность, а следовательно, финансовая надежность и устойчивость банка в целом.

Какие существуют виды активных операций?

Активные операции банка в зависимости от их экономического содержания делятся на:

- кредитные (ссудные);

- инвестиционные;

- гарантийные;

- комиссионные;

- операции с ценными бумагами.

По каким признакам классифицируются кредиты, предоставляемые банком?

Кредиты могут быть классифицированы по различным признакам:

- по типам заемщиков – ссуды предприятиям, органам власти, населению, банкам;

- по срокам пользования – краткосрочные, среднесрочные, долгосрочные;

- по сфере функционирования заемщика – ссуды предприятиям сферы производства и ссуды предприятиям сферы обращения;

- по отраслям принадлежности заемщика – ссуды в промышленность, транспорт, строительство, сельское хозяйство, торговлю;

- по характеру обеспечения – залоговые, гарантированные, застрахованные, необеспеченные (бланковые);

- по методам погашения – погашаемые единовременно и частями.

Какие документы требуются при выдаче кредита?

При выдаче кредита банк требует от потенциального заемщика пакет документов, характеризующих материальную обеспеченность кредита и юридическую правомочность заемщика.

Вы не могли бы перечислить эти документы подробнее?

Если подробнее перечислить пакет документов, который требуется при выдаче кредита, то это:

- учредительные документы;

- бизнес-план (технико-экономическое обоснование), на основе которого определяются возможность возврата ссуды и срок окупаемости затрат;

- контракт или его копия, фиксирующие цель получения кредита;

- бухгалтерский баланс и некоторые приложения к нему;

- кредитные договоры с другими банками;

- договор залога или поручительства;

- срочное обязательство-поручение на возврат ссуды согласно срокам, установленным в кредитном договоре;

- заявление на получение ссуды с указанием суммы, срока и цели кредита.

В каких целях банк использует инвестиционные операции?

Инвестиционные операции — это операции по инвестированию банком своих средств в ценные бумаги и паи небанковских структур в целях совместной хозяйственно-финансовой и коммерческой деятельности, а также размещения в виде срочных вкладов в других кредитных организациях.

Какие операции называются гарантийными операциями?

Это операции по выдаче банком гарантии (поручительства) уплаты долга клиента третьему лицу при наступлении определенных условий.

В чем заключается смысл комиссионных операций банка?

Это операции, которые банк выполняет по поручению своих клиентов и взимает с них плату в виде комиссионных. К числу основных комиссионных операций относятся расчетно-кассовые операции, которые связаны с:

- ведением счетов в тенге и иностранной валюте;

осуществлением расчетов и платежей клиента;

получением и зачислением перечисленных клиенту средств на счет в безналичной форме;

выдачей наличных денег со счета, внесением их на счет, хранением и перевозкой.

Какие функции выполняет банк при операциях с ценными бумагами?

Банк выполняет посреднические функции при купле-продаже ценных бумаг за счет и по поручению клиента на основании договора комиссии или поручения.

Какими правами наделен банк в осуществлении операции с ценными бумагами?

Банк имеет право выступать в качестве:

- инвестиционных институтов, которые могут осуществлять деятельность на рынке ценных бумаг в качестве посредника;

- инвестиционного консультанта;

- инвестиционной компании;

- инвестиционного фонда.

Какие операции относятся к операциям с ценными бумагами?

К операциям с ценными бумагами относятся:

- операции с ценными бумагами, котирующимися на фондовых биржах;

- операции с векселями;

- учетные и переучетные операции;

операции по протесту векселей;

- операции по инкассированию, домицилированию, акцепту, индоссированию векселей;

- операции по выдаче вексельных поручений;

- операции по хранению векселей;

- операции по продаже векселей на аукционе.

Какие виды услуг входят в трастовые (доверительные) операции?

В трастовые операции могут входить следующие виды услуг:

- управление финансовыми делами и собственностью фирм и частных лиц за определенную плату;

- управление через трастовые отделы портфелями ценных бумаг своих клиентов;

- предоставление агентских услуг корпорациям, выпускающим акции и облигации;

- выступление в качестве попечителей по завещанию;

- передача в доверительное управление отдельных ценных бумаг и их портфелей;

- платежные функции, связанные с обслуживанием ценных бумаг;

- управление активами пенсионных и инвестиционных фондов и др.

Какие операции включают в себя операции с иностранной валютой?

Операции с иностранной валютой включают:

- операции купли-продажи иностранной валюты;

- оплату и выставление денежных аккредитивов;

- покупку и оплату дорожных чеков иностранных банков;

- выпуск и обслуживание пластиковых карт;

- осуществление международных расчетов.

Какую роль играют банки, выступая в качестве финансового консультанта?

Банки, где работают опытные специалисты, могут дать квалифицированный совет, особенно когда вопрос стоит об оптимальном использовании кредита, сбережений, инвестировании средств.

Какие услуги входят в информационную деятельность банка?

Банк за определенную плату предоставляет клиентам информацию как коммерческого, так и некоммерческого характера.

В чем заключается сущность межбанковского кредита?

Межбанковский кредит – это вид кредитов, предоставляемых одним коммерческим банком другому.

Купля-продажа такого кредита осуществляется на межбанковском рынке.

Какова сфера деятельности межбанковского рынка?

Межбанковский рынок – это часть рынка ссудных капиталов, где временно свободные денежные ресурсы кредитных учреждений привлекаются и размещаются банками преимущественно в форме межбанковских депозитов на определенные сроки.

Для каких целей используются средства межбанковского рынка?

Средства межбанковского рынка используются банками-заемщиками для покрытия своих активных операций, а также для покрытия ликвидности балансов банков.

В какой форме осуществляется купля-продажа межбанковских кредитов?

Купля-продажа межбанковских кредитов возможна в форме сделок на свободном рынке, а также в форме сделок на "закрытом" рынке, где кредиты предоставляются друг другу тесно сотрудничающими банками на условиях, вытекающих из взаимных интересов.

Актив операциялардың мақсаты неде?

Актив операциялар – банкінің меншікті және тартылынды қаражатын пайда алу үшін орналастыру жөніндегі операциялар. Банкінің жалпы өтемпаздығы, табыстылығы, демек, қаржылық сенімділігі мен тұрақтылығы актив операциялардың сапалы жүзеге асырылуына байланысты.

Актив операциялардың қандай түрлері бар?

Банкінің актив операциялары экономикалық мазмұнына қарай мына түрлерге бөлінеді:

- кредиттік (несиелік) операциялар;

- инвестициялық операциялар;

- кепілдікті операциялар;

- комиссиялық операциялар;

- бағалы қағаздармен жасалатын операциялар.

Банк беретін несие қандай белгілер бойынша жіктеледі?

Несие түрлі белгілеріне қарай мыналарға жіктелуі мүмкін:

- қарызгерлердің тұрпаттары бойынша – кәсіпорындарға, билік органдарына, халыққа, банкілерге берілетін несие;

- пайдалану мерзіміне қарай – қысқа мерзімді, орта мерзімді, ұзақ мерзімді несие;

- қарызгердің жұмыс істеу аясына қарай – өндіріс аясының кәсіпорындарына берілетін несие және айналыс аясының кәсіпорындарына берілетін несие;

- қарызгердің тиесілі салаларына қарай – өнеркәсіпке, көлікке, құрылысқа, ауыл шаруашылығына, саудаға берілетін несие;

- қамтамасыз етілу сипатына қарай – кепілді, кепілдікті, сақтандырылған, қамтамасыз етілмеген (бланкілік) несие;

- өтелу әдістеріне қарай – бір мезгілде және бөліктеп өтелетін несие.

Несие беру кезінде қандай құжаттар талап етіледі?

Несие беру кезінде банк әлуетті қарызгерден несиенің материалдық тұрғыдан қамтамасыз етілуін және қарызгердің заңи құқықтылығын сипаттайтын құжаттар пакетін талап етеді.

Осы құжаттарды егжей-тегжейлі атап бере алмас па екенсіз?

Егер несие беру кезінде талап етілетін құжаттар пакетін егжей-тегжейлі атап көрсетер болсақ, онда олар:

- құрылтай құжаттары;

- несиенің қайтарылу мүмкіндігі мен шығындардың өтелу мерзімі айқындалатын бизнес-жоспар (техникалық-экономикалық негіздеме);

- несиені алу мақсаты тиянақталған келісімшарт немесе оның көшірмесі;

- бухгалтерлік теңгерім және оның кейбір қосымшалары;

- басқа банкілермен жасасылған несие шарттары;

- кепіл немесе кепілгерлік шарты;

- несие шартында белгіленген мерзімге сәйкес несиені қайтару жөніндегі мерзімді міндеттеме-тапсырма;

- несиені алу жөніндегі шарт, онда несиенің сомасы, мерзімі мен мақсаты көрсетіледі.

Банк инвестициялық операцияларды қандай мақсатқа пайдаланады?

Инвестициялық операциялар — банкінің бірлескен шаруашылық-қаржылық және коммерциялық қызметі, сондай-ақ басқа несие ұйымдарына мерзімді салымдар түрінде орналастыру мақсатында өз қаражатын бағалы қағаздарға және үлеспұлдарға ивестициялау жөніндегі операциялары.

Қандай операциялар кепілдікті операциялар деп аталады?

Бұл белгіленген шарттар басталған кезде банкінің өз клиентінің борышын үшінші тұлғаға төлеуі кепілдігін (кепілгерлігін) беруі жөніндегі операциялар.

Банкінің комиссиялық операцияларның мәні неде?

Бұл банк өз клиенттерінің тапсырмасы бойынша орындайтын және олардан комиссиялық алым түрінде ақы алатын операциялар. Негізгі комиссиялық операциялардың қатарына:

- теңгемен және шетел валютасымен есептелетін шоттарды жүргізумен;

клиенттің есеп айырысуымен және төлемдер төлеуімен;

клиентке аударылған қаражатты алумен және оны қолма-қол ақшасыз нысанда шотқа есептеумен;

қолма-қол ақшаны шоттан алып берумен, оны шотқа салумен, сақтаумен және тасымалдаумен байланысты жасалатын есеп айырысу-кассалық операциялар жатады.

Банкілер бағалы қағаздармен операция жасау кезінде қандай атқарымдарды орындайды?

Банк комиссия шарты немесе тапсырма негізінде клиенттің есебінен және тапсыруымен бағалы қағаздарды сатып алу-сату кезінде делдалдық міндеттерді орындайды.

Бағалы қағаздармен операцияларды жүзеге асыру кезінде банкіге қандай құқықтар берілген?

Банкілер:

- бағалы қағаздар нарығында делдал қызметін жүзеге асыра алатын инвестициялық институттар;

- инвестициялық кеңесші;

- инвестициялық компания;

- инвестициялық қор ретінде әрекет етуге құқылы.

Бағалы қағаздармен жасалатын операцияларға қандай операциялар жатады?

Бағалы қағаздармен жасалатын операцияларға мыналар жатады:

- қор биржаларында құнды саналатын бағалы қағаздармен жасалатын операциялар;

- векселдермен жасалатын операциялар;

- есептеу және қайта есептеу операциялары;

вексельдерге наразылық білдіру операциялары;

- вексельдерді инкассолау, домицильдеу, акцептеу, индоссолау жөніндегі операциялар;

- вексельдік тапсырмалар беру жөніндегі операциялар;

- вексельдерді сақтау жөніндегі операциялар;

- вексельдерді аукционда сату жөніндегі операциялар.

Трастылық (сенімгерлік) операцияларға қызмет көрсетудің қандай түрлері кіреді?

Трастылық операцияларға қызмет көрсетудің мынадай түрлері кіреді:

- белгілі бір ақы үшін фирмалар мен жеке тұлғалардың қаржы істері мен меншігін басқару;

- трастылық бөлімдер арқылы өз клиенттерінің бағалы қағаздар қоржынын басқару;

- акциялар мен облигациялар шығарушы корпорацияларға агент қызметтерін көрсету;

- өсиет бойынша қамқоршылар болу;

- жекелеген бағалы қағаздарды және олардың қоржындарын сенімгерлікпен басқаруға беру;

- бағалы қағаздарға қызмет көрсетумен байланысты төлемдік атқарымдар;

- зейнетақылық және инвестициялық қорлардың активтерін басқару, т.б.

Шетел валютасымен жасалатын операцияларда қандай операциялар қамтылады?

Шетел валютасымен жасалатын операциялар:

- шетел валютасын сатып алу-сату операцияларын;

- ақша аккредитивтерін төлеуді және ұсынуды;

- шетел банкілерінің жол чектерін сатып алуды және төлеуді;

- пластикалық карталар шығаруды және оларға қызмет көрсетуді;

- халықаралық есеп айырысуды қамтиды.

Банкілер қаржы кеңесшісі ретінде әрекет еткенде қандай рөл атқарады?

Тәжірибелі мамандар жұмыс істейтін банкілер, әсіресе несиені, жинақ ақшаны оңтайлы пайдалану, қаражатты инвестициялау туралы мәселе туындаған кезде білікті кеңес бере алады.

Банкінің ақпараттық қызме-тіне қандай қызмет көрсетулер кіреді?

Банк клиенттерге белгілі бір ақы үшін коммерциялық сипатта да, бейкоммерциялық сипатта да ақпарат беретін қызметтер көрсетеді.

Банк аралық несиенің мәні неде?

Банк аралық несие – бір коммерциялық банк екінші банкіге беретін несие түрі.

Мұндай несие банк аралық нарықта сатып алынады және сатылады.

Банк аралық нарық қызметінің аясы қандай?

Банк аралық нарық – несие капиталдары нарығының бір бөлігі, мұнда банкілер несие мекемелерінің уақытша бос ақшалай ресурстарын тартып, негізінен банк аралық депозиттер нысанында белгілі бір уақытқа орналастырады.

Банк аралық нарықтың қаражаты қандай мақсат үшін пайдаланылады?

Банк аралық нарықтың қаражатын қарызгер-банкілер өзінің активтік операцияларын жабу үшін, сондай-ақ банкілердің теңгерімдерінің өтімділігін жабу үшін пайдаланады.

Банк аралық несие қандай нысанда сатып алынады және сатылады?

Банк аралық несиені сатып алу-сату еркін нарықтағы мәмілелер нысанында, сондай-ақ тығыз ынтымақтастықтағы банкілер бір-біріне өзара мүдделерден туындайтын шарттар негізінде несие беретін “жабық” нарықтағы мәмілелер нысанында берілуі мүмкін.

Сәлеметсіз бе. Мен сіздің банкіде несие ресімдегім келеді.

Сіз қандай несиені сұрап тұрсыз?

Сіз кепілзатты несиені ресімдегіңіз келе ме әлде кепілзатсыз несиені ме?

Мен кепілзатсыз несиені білгім келеді.

Кепілзатсыз несие арнайы бюджет аясының қызметкерлеріне арналған. Барынша қысқа мерзімде кез келген тұтынушылық мақсаттарға ресімделеді.

Жалақыны сіздің банк арқылы алатын клиенттер үшін сіздерде қандай жеңілдіктер бар?

Жалақыны біздің банк арқылы алушылар үшін бізде жеңілдіктер бар.

Бюджеттік ая қызметкері үшін бізде неғұрлым икемді жағдай жасалған.

Банк арқылы жалақы алушылар несиені кепілзатсыз 1 жылдан 3 жылға дейінгі мерзімге ресімдей алады. Клиенттің ақшасын карточкадан немесе ағымдағы шоттан есептен шығару жолымен несие өзінен-өзі өтеледі.

Мен кепілзатсыз несие алу үшін банкіге қандай құжаттар пакетін ұсынуға тиіспін.

Кепілзатсыз несиені ресімдеу үшін жеке бастың куәлігі мен СТТН-нің көшірмесін ұсыну, белгіленген нысандағы өтінішке қол қою қажет.

Несие беру туралы өтінішті қарау мерзімі 3 банкілік күнге дейін.

Менің несие бойынша ай сайын қанша сома төлейтінімді есептеңізші.

Сіз несиені қанша мерзімге алғыңыз келеді?

Мен несиені 12 ай мерзімге алғым келеді.

Сіз несиені теңгемен немесе шетел валютасымен ресімдегіңіз келе ме?

Мен несиені теңгемен алғым келеді.

Сіз қанша сома алмақшысыз?

Мен 150000 теңге мөлшерінде несие алғым келеді.

Табысыңыз қандай?

Менің жалақым 50000 теңге.

Өзіңіздің табысыңызды ескеретін болсақ, сіз 100000 теңге мөлшерінде несие ала аласыз.

Қанша пайыз төлеймін?

Сіздің 12 айда төлеуге тиісті пайызыңыз 13000 теңгені құрайды. 12 айда қайтарылуға тиісті жалпы сома 113000 теңге. Несиені пайдалану үшін жалпы сыйақы қарыздың бастапқы берілген сомасынан жылына 13%-ды құрайды. Сіздің 12 айға 13%-бен берілген несие бойынша ай сайынғы төлеміңіз 9417 теңге болады.

Егер мен сіздің банкіден бұрын қарыз алған болсам, кезекті несие ала аламын ба?

Егер сіз бұрын несие алған болсаңыз және кез келген банкіден алған несиеңіздің тарихы болымды болса, онда кезекті қарыз ала аласыз. Бұл бағдарлама бойынша комиссиялық қызмет көрсетуге шегерім беріледі, сондай-ақ мерзімінен бұрын өтеуге тыйым салынбайды.

Банкінің оқуға несие алу үшін қойылатын талаптары қандай?

Біздің банкіде сіз білім алуға несиені ресімдей аласыз. Несие желісі күндізгі оқыту нысанындағы “бакалавр”, “маман” және “магистр” бағдарламалары бойынша жоғары білім алуға арналған.

Сіздің банкіде білім алуға несие алу үшін несие берудің қандай шарттары бар?

БҰС (Бірыңғай ұлттық сынақтама) немесе кешенді сынақтама нәтижелері бойынша кем дегенде 60 балл алған 16 жастан 30 жасқа дейінгі жеке тұлғалар, Қазақстан Республикасының азаматтары несие алуына болады. Қазақстан Республикасының аумағында тұрғылықты жер бойынша тұрақты немесе уақытша тіркелімі болуы талап етіледі. Жоғары оқу орнында оқу кезеңіндегі үлгерім 3,5 балдан төмен болмауға тиіс. Несиелендіру мерзімі 1 жылдан 10 жылға дейін. Қарызгер жеке басын сақтандыруға міндетті.

Банк сыйақысының пайыздық мөлшерлемесі қандай?

Пайыздық мөлшерлеме үлгерімге байланысты:

- 106 балдан 120 балға дейін;

- 4,51 балл мен 5 балл – жылдық сыйақының 14%-ы;

- 91 балдан 105 балға дейін;

- 4,21 балл мен 4,5 балл – жылдық сыйақының 15%-ы;

- 60 балдан 90 балға дейін;

- 3,5 бал мен 4,2 балл – жылдық сыйақының 16%-ы.

Мен несиеге қанша сома ала аламын?

Несие сомасы 100000 теңгеден 4000000 теңгеге дейін болады.

Несиені траншпен алуға бола ма?

Ия, ала аласыз. Қарыз берудің бұл нысаны алдыңғы өткен семестрдегі оқу нәтижелері бойынша әрбір кейінгі семестр үшін ақы төлеуге қолайлы. Сессия аяқталғаннан кейін студент кезекті транш беру үшін жоғары оқу орнынан үлгерім туралы анықтама тапсырады. Несие кепілзатсыз несие болып табылады. Ортақ қарызгерді немесе кепілгерді тартуға болады.

Банкіге қандай құжаттардың тізбесі қажет?

Осы несие желісін ашу үшін мынадай құжаттар қажет:

- жеке басты куәландыратын құжат;

- салық төлеушіні тіркеу туралы куәлік (СТТН);

- бірыңғай ұлттық немесе кешендік сынақтаманың мемлекеттік сертификаты немесе студенттің үлгерімі туралы анықтама – сынақ кітапшасы;

- азаматтың тіркелу кітабы (немесе клиентті тұрғылықты жер бойынша тіркеу туралы ақпарат берілген өзге құжат);

- клиент оқу орнымен жасасқан шарт;

- оқу ақысын төлеу шоты;

- ата-анасының қарыз алуға келісуі.

Кепілгерден не талап етіледі?

Ортақ қарызгер немесе кепілгер мынадай құжаттар тапсыруға тиіс:

- жеке басты куәландыратын құжат;

- салық төлеушіні тіркеу туралы куәлік;

- азаматтарды тіркеу кітабы;

- ӘЖК (әлеуметтік жеке код);

- жұмыс орнынан анықтама;

- соңғы 6 айдағы жалақы туралы анықтама.